İŞSİZLİK MAAŞI NEDİR
İşsizlik sigortası bir iş veya iş yerinde çalışırken, çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına karşın tamamen kendi istek ve kusuru dışında işini kaybeden çalışanlara bir yandan yeni bir iş bulunmasına gayret edilirken, diğer yandan da bunların işsiz kalmaları nedeniyle uğradıkları gelir kaybını kısmen de olsa karşılayarak, kendisinin ve ailesinin zor duruma düşmesini önlemek amacıyla belli süre ve ölçüde ödemeyi kapsayan, sigortacılık tekniği ile faaliyet gösteren, Devlet tarafından kurulmuş zorunlu bir sigorta koludur.
Sigortalı işsizlere, işsizlik maaşı vermek suretiyle gelir sürekliliğini sağlamak işsizlik sigortasının bir yönünü oluşturmaktadır.
İŞSİZLİK MAAŞI ALMA ŞARTLARI NELERDİR
İşveren tarafından haksız olarak işten çıkartılan veya haklı nedenlerle işten ayrılan işçinin işsizlik maaşı alabilmesi için;
- Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,
- Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,
- Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
- Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak, şartlarını yerine getirmiş olması gerekmektedir.
İŞSİZLİK MAAŞI NASIL BAĞLANIR
Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalan işçi, hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvuru yapacaktır. İşçinin başvuruyu mutlaka şahsen yapması gerekmekte olup avukatı veya vekili aracılığı ile başvuru yapması mümkün değildir.
Fesihten itibaren 30 gün içinde başvuru yapılmaya dikkate edilmelidir. Zorunlu sebepler ile başvuru da gecikilmesi halinde de işçinin başvuru yapma imkanı bulunmakta olup bu halde başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.
İŞSİZLİK MAAŞI NE KADAR SÜRE İLE ALINABİLİR
İşsizlik maaşına başvuru yapan işçi için hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde;
- 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olanlara 180 gün,
- 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olanlara 240 gün,
- 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olanlara 300 gün süre ile işsizlik maaşı verilebilecektir.
DAVA AÇAN İŞÇİYE İŞSİZLİK MAAŞI ÖDENİR Mİ?
İşverence haksız bir şekilde işten çıkartılan veya haklı nedenle işten ayılmış olan işçinin işten çıkış kodu işverence SGK’ye doğru bildirilmediği takdirde işçi, işsizlik maaşı alamayacaktır.
İşverence haksız bir şekilde işten çıkartılan veya haklı nedenle işten ayılmış olan işçinin ihbar ve kıdem tazminatı ödenmesi için açacağı davayı kazanması halinde ise geriye dönük olarak aslında hak ettiği ama işverenin yanlış bildirimi sebebi ile alamadığı işsizlik maaşını alabilme hakkı doğmaktadır. Fakat açmış olduğu davayı kazanan işçinin geçmişe dönük maaş alabilmesi için mutlaka iş akdinin feshinden sonra 30 günlük süre içince maaş bağlanması için İşkur’a başvuru yapmış olması şartı aranmaktadır.
ARABULUCULUK ANLAŞMASI İLE İŞVEREN İLE ANLAŞAN İŞÇİYE İŞSİZLİK MAAŞI BAĞLANIR MI?
İşverence haksız bir şekilde işten çıkartılan veya haklı nedenle işten ayılmış olan işçinin, dava açmadan arabulucu aracılığı ile işçilik alacaklarının ödenmesi konusunda işveren ile anlaşması durumunda da arabuluculuk anlaşma belgesi ilam niteliğinde belge sayılacağından işçiye işsizlik maaşı bağlanmalıdır. Nitekim uygulamada bu şekilde olup işten çıkartılan işçi anlaşma belgesini İşkur’a götürerek maaş bağlanmasını talep etmekte ve İşkur tarafından belgenin doğruluğuna dair araştırma yapıldıktan sonra diğer koşullar da sağlanmış ise işçiye işsizlik maaşı bağlanmaktadır. Tüm koşullar sağlanmasına rağmen işçiye işsizlik maaşı bağlanmaması halinde ise işçinin dava açma hakkı bulunmaktadır.