18 yaşından küçük çocuklar için evlilik birliği devam ettiği sürece velayete dair haklar anne ve baba tarafından birlikte kullanılır ve her iki taraf da eşit haklara sahiptir.

Velayet hakkı, çocuğun temsili ve korunması ile ilgili olarak tüm haklar bütünüdür diyebiliriz.

Evlilik birliğinin boşanma ile sona ermesi ile anne yada baba velayetin kendisine verilmesini talep edecektir. Mahkemede boşanma kararı ile birlikte velayetin anne de mi babada mı kalacağına karar verecektir. Boşanmadan sonra velayet hakkı kime bırakılmış ise o ebeveyn, çocuğun temsili ve korunması için gerekli tüm işlemleri tek başına ve kendi kararı ile yapabilecektir. Tabi bu durum velayet kendisine bırakılmayan tarafın artık çocuk ile ilgilenmeyeceği, çocuğa karşı hiçbir sorumluluğunun bulunmadığı anlamını taşımamaktadır. Velayet hakkı kime bırakılmış olursa olsun annenin de babanın da çocuğa karşı maddi yönden sorumlulukları 18 yaşına kadar, 18 yaşından sonra da eğitim hayatı devam ediyor ise eğitim hayatı devam etti müddetçe devam edecektir.

Tarafların boşanması ile velayet hakkının anne yada babaya bırakılması yanı sıra bir diğer seçenek boşanmadan sonrada velayet hakkının ortak kullanılmaya devam edilmesidir. Ortak velayete  (müşterek velayet) ilişkin olarak medeni kanunumuzda düzenleme bulunmamakta ise de taraf olduğumuz uluslararası sözleşmeler gereği mahkemelerde ortak velayet kararları verilmektedir.

Ortak velayet kararı verilebilmesi için anne ve babanın bu konuda gönüllü olması ve birlikte karar vermesi gerekir. Eğer ki anne- baba ortak velayet konusunda ortak karar veremiyor ise mahkeme resen ortak velayete karar veremeyecektir.

Tararlar birlikte ortak velayet konusunda anlaşmış olsa bile mahkemenin ortak velayet kararını kabul edebilmesi için çocuğun yararına bir durum olmalıdır. Eğer ki çocuğun ortak velayette yararı yoksa hakim ortak velayet talebini kabul etmeyebilir. Yani karar verilmesi konusunda hakimin takdir hakkı vardır, tarafların birlikte ortak velayeti istemesi, hakimin mutlaka bu konuda kabul kararı vereceği anlamını taşımamaktadır.

Ortak  velayet kararı verildiğinde, aynen evlilik birliği içerisinde olduğu gibi çocuk ile ilgili sorumluluklar anne baba arasında eşit olacaktır. Yani çocuk ile ilgili kararlar yine ortak alınacaktır. Örneğin çocuk hangi okula gidecek, hangi kursa gidecek gibi kararlar ortak alınacaktır.

Ortak velayet kararında çocuğun anne ile mi baba ile mi kalacağı da belirlenecektir. Ortak velayet de olsa çocuk anne ya da baba yanında kalacak, diğer taraf ile de arasında belirli zamanlarda -bu genelde ayda iki hafta sonudur – şahsi ilişki tesisi kurulacaktır.

Ortak velayet davası boşanma davasında istenilebileceği gibi boşanma davası kesinleştikten sonra da açılacak bir velayet davası ile talep edilebilir. 

∗Makalemizde ortak velayet ile ilgili genel açıklamalar yapılmış olup her somut olay farklılıklar arz edeceğinden en azından davanızın başında uzman boşanma avukatına danışmanızı tavsiye ediyoruz. 

  İSTANBUL AVUKAT EZGİ ESNİK GÜNAY HUKUK BÜROSU